Gdy poszukujemy dopasowanej do naszych potrzeb oprawy świetlnej, to często stajemy przed dylematem: na jakie źródło światła się zdecydować? Który wybór okaże się najbardziej opłacalny: tradycyjne źródła światła, oświetlenie halogenowe, energooszczędne źródła światła, czy może lampy LED? Wbrew pozorom wybór jest bardzo prosty. Okazuje się bowiem, że oprawy LED właściwe nie mają konkurencji. Dlaczego?
LED, czyli dioda elektroluminescencyjna, emituje promieniowanie w zakresie podczerwieni, ultrafioletu oraz światła widzialnego. Oprawy LED są obecnie najpopularniejszym rozwiązaniem w kwestii oświetlenia wnętrz, skutecznie wypierając przestarzałe energooszczędne źródła światła. Na żywotność lamp LED-owych nie wpływa bowiem cykl włącz/wyłącz, dzięki czemu oprawy takie posłużą znacznie dłużej niż inne źródła światła. Bardzo istotna jest także skuteczność świetlna, wyrażana w lumenach. Efektywność jest stosunkiem dostarczanej energii do wytwarzanego światła. W porównaniu do tradycyjnych, żarowych źródeł światła, których skuteczność wynosi zaledwie 5%, oprawy LED-owe charakteryzują się efektywnością rzędu 90%, pozostawiając w tyle także oprawy halogenowe i energooszczędne źródła światła.
Bezpośrednio z efektywnością źródeł światła LED skorelowana jest cena. Jest ona oczywiście wyższa niż w przypadku pozostałych źródeł światła, ale nie zmienia to faktu, że korzystanie z lamp LED jest po prostu bardziej opłacalne. Wszystko za sprawą ich efektywności oraz żywotności, sięgającej nawet 100 tysięcy godzin. Mimo bardzo niskiej ceny żarowych źródeł światła, ich użytkowanie jest po prostu bardzo drogie. Podobnie jest z popularnymi energooszczędnymi źródłami światła – na ich żywotność ogromny wpływ ma cykl włącz/wyłącz. Jeśli zbyt często zapalamy i gasimy światło, to wówczas takie źródło posłuży nam dużo krócej, niż wynikałoby to z jego specyfikacji technicznej. W przypadku diod LED oba te problemy nie występują. Dlatego też należy traktować oprawy LED jako inwestycję w oszczędność, które zwróci nam się w przeciągu roku.
Przyjmijmy, że w naszym mieszkaniu używamy 8 żarówek, które służą nam za tzw. oświetlenie główne. Wszystkie oprawki to E27:
- Koszt jednej żarówki standardowej o mocy 60W, wynosi około 5 złotych. Za wszystkie żarówki zapłacimy więc 40 złotych.
- Koszt jednej żarówki LED o mocy 9W (zbliżony odpowiednik 60W), wynosi około 37 złotych. Całkowity koszt żarówek wynosi zatem 296 złotych.
Różnice, jak sami widzicie, są znaczące. Początkowy koszt zakupu 8 żarówek LED poważnie nadszarpnie nasz domowy budżet, i tu pojawia się zazwyczaj pierwsza wątpliwość. A teraz sprawdźmy, jak wygląda eksploatacja, czyli po prostu zużycie prądu. Zakładamy, że wszystkie żarówki będą zapalone przez 3 godziny w ciągu dnia. Do wyliczeń przyjmuję, że realna cena jednej kilowatogodziny, to 50 groszy:
- Żarówki tradycyjne zużyją dziennie prądu za 1,2 złotego
- Żarówki typu LED kosztują nas dziennie 32 grosze.
Tu również obserwujemy znaczne różnice, na korzyść oczywiście świetlówek i LED-ów. Nasze wyliczenia będą jeszcze bardziej efektowne, gdy weźmiemy pod uwagę wartości roczne. Wtedy okaże się, że:
- Tradycyjne żarówki pochłoną prąd o wartości 438 złotych
- Ledy będą nas natomiast kosztować 116 złotych
Wyraźnie widać, że koszt zakupu LED-ów w stosunku do tradycyjnych żarówek, zwróci się nam już po mniej, niż roku użytkowania. Warto też zauważyć, że deklarowany czas działania tego typu żarówek jest wielokrotnie dłuższy, niż tradycyjnych żarówek.
LED-owe źródła światła są także bardzo uniwersalne. Dzięki technologii RGB, diody LED mogą świecić w dowolnym kolorze, bez zastosowania filtrów i luminoforów, znanych z starych generacji LED. Tym samym nie jesteśmy skazani jedynie na niebieską barwę światła, którą wcześniej charakteryzowały się źródła LED-owe. Na popularności zyskują także paski i taśmy LED, które z powodzeniem mogą być wykorzystywane jako oświetlenie ogrodowe czy oświetlenie elewacji. Tego typu źródła światła charakteryzują się oczywiście wysoką odpornością na kurz i wodę, wyrażaną w IP. IP to dwie cyfry. Pierwsza oznacza ochronę przed dostępem ludzi i zwierząt do niebezpiecznych części, a także przed zanieczyszczeniami, np. pyłem. Druga z cyfr to stopień ochrony przed wodą. Standardowo produkty oświetleniowe posiadają klasę ochrony IP20 (co oznacza zastosowanie wewnątrz budynku, w suchym pomieszczeniu). Osobną kategorią są produkty o podwyższonej klasie ochrony, do zastosowań wewnętrznych – IP 44, przeznaczone do pomieszczeń w których urządzenia elektryczne narażone są na podwyższona wilgotność oraz ryzyko zalania wodą, np. w kuchni i łazience. Kolejną, bardzo często stosowaną, kategorią produktów objęta jest klasą ochrony IP65. Produkty z tej kategorii mogą być stosowane na zewnątrz, są szczelne, całkowicie chronione przed kurzem i strumieniami wody.
Jak więc widać, oprawy LED są właściwie bezkonkurencyjne; wszystko dzięki oszczędności energii, wysokiej skuteczności świetlnej oraz uniwersalności.
