Często na kupowanych przez nas produktach widnieją symbole, których znaczenia nie rozumiemy. Co więcej, nierzadko w ogóle nie zauważamy ich istnienia. Dotyczy to m.in. gniazd elektrycznych, żarówek i opraw. Znajdziemy na nich np. oznakowanie „IP”. Co się za tym symbolem kryje? Klasa szczelności.
Klasa szczelności IP to norma dotycząca urządzeń, które zawierają elementy elektryczne. Określa ona stopień ochrony, zapewniany przez obudowę danego urządzenia elektrycznego, przed dostępem do wnętrza ciał stałych, niebezpiecznych części i wody. Pierwszy z dwóch znaków klasy szczelności IP oznacza ochronę przed dostaniem się ciał stałych. Drugi odnosi się do zabezpieczenia przed przenikaniem do urządzenia wody.
Pierwsza cyfra oznacza:
0 – bez ochrony
1 – ochrona przed ciałami stałymi o średnicy 5 cm i większej
2 – ochrona przed ciałami stałymi o średnicy 1 cm 2,5 mm i większej
3 – ochrona przed ciałami stałymi o średnicy 2,5 mm i większej
4 – ochrona przed obcymi ciałami stałymi o średnicy 1 mm i większej
5 – ochrona przed pyłem
6 – ochrona pyłoszczelna
Druga cyfra oznacza:
0 – bez ochrony
1 – ochrona przed padającymi kroplami wody
2 – ochrona przed padającymi kroplami wody przy wychyleniu obudowy o dowolny kąt do 15° od pionu w każdą stronę
3 – ochrona przed natryskiwaniem wodą pod dowolnym kątem do 60° od pionu z każdej strony
4 – ochrona przed bryzgami wody z dowolnego kierunku
5 – ochrona przed strugą wody (12,5 l/min) laną na obudowę z dowolnej strony
6 – ochrona przed silną strugą wody (100 l/min) laną na obudowę z dowolnej strony
7 – ochrona przed skutkami krótkotrwałego zanurzenia w wodzie (30 min na głębokość 0,15 m powyżej wierzchu obudowy lub 1 m powyżej spodu dla obudów niższych niż 0,85 m)
8 – ochrona przed skutkami ciągłego zanurzenia w wodzie (obudowa ciągle zanurzona w wodzie, w warunkach uzgodnionych między producentem i użytkownikiem, lecz surowszych niż według cyfry 7).
Źródło: Polska Norma PN-EN 60529:2003
Najczęściej stosowaną klasą szczelności przy lampach jest IP20, która pozwala na stosowanie ich wewnątrz pomieszczeń. Oprawy, które są przeznaczone do oświetlenia na zewnątrz oznaczone są klasą szczelności IP44. Lampy na halach produkcyjnych, gdzie zbiera się dużo pyłu powinny mieć klasę szczelności IP 50 lub nawet IP 60. Oprawy przystosowane do zanurzenia w wodzie są oznakowane klasą IP68.
Jak to wygląda w praktyce? Do jakich pomieszczeń powinniśmy wybrać lampy z wyższą klasą szczelności? Jeżeli chcemy zainstalować oprawę w pokoju, salonie lub kuchni, gdzie nie ma większego niebezpieczeństwa zabrudzenia pyłem lub zachlapania wodą, to wystarczy nam IP20. W łazience, gdzie jest dużo pary i istnieje spore zagrożenie zachlapania wodą, zaleca się zastosowanie lamp z klasą szczelności IP44.
Podobnie jest z lampami ogrodowymi – na zewnątrz, gdzie są bezpośrednio wystawione na deszcz czy śnieg, również powinno się stosować IP44. Oprawy, które są umieszczone na elewacjach i pod zadaszeniem mogą mieć niższy stopień ochrony – IP23. Bardzo efektownie wyglądają lampy montowane w oczkach wodnych, ale trzeba jednak pamiętać, że powinny mieć one najwyższą klasę szczelności – IP68.
Jak widać, nie ma ograniczeń co do instalowania lamp w przeróżnych pomieszczeniach. Jednak, dla własnego bezpieczeństwa, musimy dobierać oprawy nie tylko ładne i pasujące naszym gustom, ale przede wszystkim dostosowane do warunków, w jakich będziemy z nich korzystać.